Türkiye, OECD ülkeleri arasında kurumsal vergi oranlarında en rekabetçi ülkelerden biridir. 21 Haziran 2006 tarihinde çıkarılan yeni Kurumlar Vergisi Kanunu, mevcut uygulamalara getirdiği önemli değişikliklerin yanı sıra, vergi mevzuatına da yeni kavramlar getirmiştir. Uygulamaya koyulan yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile Türk Kurumlar Vergisi Mevzuatı'nın hükümleri çok daha anlaşılır olarak tanımlanmış ve uluslararası standartlara uygun objektif hükümler halinde düzenlenmiştir.

Türk vergi rejimi üç ana başlık altında toplanabilir:

1.1. Gelir Vergileri

Türkiye'de gelir vergileri, yerli şahıs ve şirketlerin yanı sıra Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklu şahıslar ve uluslararası şirketler de dâhil olmak üzere bütün gelirler üzerinden tarh olunmaktadır. Yurt dışında ikamet edenlerin Türkiye içinde istihdam, mal sahipliği, ticari işlemler ya da gelir getiren diğer faaliyetler yoluyla elde edilen gelirleri, Türkiye'de elde edilmiş olma koşulu ile vergiye tabidir.

1.1.1. Kurumsal Gelir Vergileri

Kurumlar vergisi oranını belirleyen düzenleme, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinde yer almakta olup bu oran, %20 olarak belirlenmişti. 2017 yılına kadar (2017 dahil) da %20 oranı uygulandı.

7061 sayılı Kanun düzenlemesi sonucunda Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 10’uncu madde ile 2018, 2019 ve 2020 hesap dönemi kurum kazançlarına uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı %20’den %22’ye yükseltildi.

Akabinde, 7394 sayılı Kanunla 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 13’üncü madde ile 2021 ve 2022 yılları için kurumlar vergisi oranının sırasıyla %25 ve %23 olarak uygulanacağı hüküm altına alındı. Bunun yanı sıra; bankalar, 6361 sayılı Kanun  kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kazançlarına 2022 yılında uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı ise %25 olarak belirlendi.

2023 yılının birinci ve ikinci geçici vergilendirme dönemlerinde kurumlar vergisi oranı %20 olarak uygulanmış iken, Şubat ayında yaşanan deprem felaketinin bütçe üzerinde yaratmış olduğu baskı, vergi oranlarının yukarı doğru revize edilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Tabi ki bu ihtiyaçtan kurumlar vergisi de nasibine düşeni aldı. 7456 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinde yapılan değişiklik sonucunda, 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kurum kazançları için uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı %20’den %25’e çıkarıldı.

Diğer taraftan; bankalar, 6361 sayılı Kanun  kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden alınacak olan kurumlar vergisi oranı ise %30’a yükseltildi.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinde yapılan düzenlemeler, bazı durumlarda belirli şirketlere daha düşük oranlı kurumlar vergisinden yararlanma imkanı sunmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesi uyarınca;

• Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumlara 2 puanlık,
• İhracatçı kurumlara 5 puanlık,
• Sanayi sicil belgesine haiz olup fiilen üretim faaliyetiyle iştigal edenlere kurumlara ise 1 puanlık kurumlar vergisi indirimi sağlanmaktadır.

1.1.2. Şahsi Gelir Vergisi

Şahsi gelir vergisi oranları %15 - %40 arasında değişmektedir. 

1.1.3. Sosyal Güvenlik

Sosyal güvenlik katkı payı bir vergi olmaktan ziyade işverenin bordro mükellefiyetidir. İşveren ve işçi; hastalık, iş kazaları, işsizlik, emeklilik ödemeleri ve diğer programlardan oluşan sosyal güvenlik sistemine birlikte katkıda bulunmaktadır.

• İşverenin katkı payı: % 20,5
• İşçinin katkı payı: % 14

1.2. Gider Üzerinden Alınan Vergiler

1.2.1. Katma Değer Vergisi (KDV)

Genel olarak uygulanan KDV oranları; % 1, % 10 ve % 20'dir. Ticari, sınai, zirai ve bağımsız mesleki mal ve hizmetler; ithal ederek ülkeye sokulan mal ve hizmetler ile diğer faaliyetler yoluyla oluşturulan mal ve hizmet teslimatlarının tümü KDV'ye tabidir.

1.2.2. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)

Çeşitli vergi oranlarında özel tüketim vergisine tabi dört ana ürün grubu bulunmaktadır:

• Petrol ürünleri, doğal gaz, makine yağları, çözücüler ve çözücü türevleri
• Otomobiller ve diğer taşıt araçları, motosikletler, uçaklar, helikopterler, yatlar
• Tütün ve tütün ürünleri, alkollü içkiler
• Lüks tüketim maddeleri Her teslimatta uygulanan KDV'nin tersine, özel tüketim vergisi sadece bir defa uygulanmaktadır.

1.2.3. Bankacılık ve Sigorta Muameleleri Vergisi

Bankacılar ve sigorta şirketleri tarafından yapılan işlemlerin KDV'den muaf tutulmasına devam edilse de bu işlemler bankacılık ve sigorta muameleleri vergisine tabi bulunmaktadır. Bu vergi, örneğin kredi faizi gibi bankalar tarafından kazanılan gelirler için uygulanmaktadır. Vergi oranı genellikle % 5 olmakla birlikte, bankalar arasındaki mevduat işlemlerine uygulanan faiz için % 1 ve kambiyo işlemlerinden gelen satış tutarlarına uygulanan faiz için % 0,1'dir.

1.2.4. Damga Vergisi

Damga Vergisi; sözleşmeler, anlaşmalar, borç senetleri, sermaye iştirakleri, kredi mektupları, teminat mektupları, mali bildirimler ve bordrolar dâhil olmak üzere çeşitli dokümanlar için uygulanmaktadır.

Damga vergisi % 0 -% 0,948 arasında değişen oranlarda belge bedelinin belirli bir yüzdesi olarak tarh olunmaktadır.

1.3. Varlık Vergileri

Üç çeşit varlık vergisi bulunmaktadır: Veraset ve intikal vergisi, emlak vergileri ve motorlu taşıt vergisi.

Türkiye'de sahip olunan binalar ve araziler ise aşağıdaki oranlarda gayrimenkul vergisine tabidir:

• Mesken % 0,1
• Diğer binalar % 0,2

2. Vergi Teşvikleri

• Öncelikli kalkınma bölgeleri
• Teknoloji geliştirme bölgeleri
• Organize sanayi bölgeleri
• Serbest bölgeler
• Araştırma ve geliştirme
• Özel eğitim kurumları
• Kültürel yatırımlar ve işletmeler

Vergi Muafiyetleri ve İndirimleri

KDV muafiyetleri aşağıdaki işlemleri içermekle birlikte bunlarla sınırlı değildir:

Mal ve hizmet ihracatı

Uluslararası dolaşım anlaşmalarına uygun olarak ve karşılıklılık koşulunun uygulanması şartıyla Türkiye dışındaki müşteriler için Türkiye içinde verilen dolaşım hizmetleri (örneğin yurt dışında ikamet eden müşteriler için verilen hizmetler)

• Petrol arama faaliyetleri
• Uluslararası ulaşım
• Diplomatik temsilciler, konsolosluklar ve vergi muafiyeti statüsünde bulunan uluslararası organizasyonlar ve bunların çalışanlarına yapılan teslimatlar
• KDV mükellefleri ve ilgili makamlardan yatırım belgesi almış olan şahıs ve tüzel kişiler tarafından yapılan ithalatlar da dâhil olmak üzere makine ve teçhizat tedariki
• Liman ve havaalanlarındaki gemi ve uçaklar için verilen hizmetler
• Sosyal ve diğer muafiyetler, eğitim, kültür, sağlık ve benzeri amaçlara yönelik olarak devlet ve ilgili diğer kurumlara yapılan teslimatlar için geçerlidir.
• Bankacılık ve sigorta işlemleri, % 5 oranında ayrı bir Bankacılık ve Sigorta Muameleleri Vergisine tabi olduğundan için KDV'den muaf tutulmuştur.
• Şirketlerin denizaşırı şubeleri ile yerli ve denizaşırı girişimlerinden elde ettikleri kazançlar için belli koşulları yerine getirmeleri şartıyla vergi muafiyeti sağlanmıştır.
• Araştırma ve Geliştirme yardımları.
• Belli bağışlar, hibe ya da sponsorluk yardımları ile ilgili olarak şirketlerin vergi matrahlarında indirim yapılması.